蒙古国为全国儿童全面体检

蒙英互译

2012年03月20日
来源：新华网
新华网乌兰巴托3月19日电(记者石永春)蒙古国政府19日在乌兰巴托中央文化宫举行“健康儿童”活动之旅开幕式。这一活动由蒙古国总理巴特包勒德倡议，旨在为全国97万名少年儿童做全面体检。

　　巴特包勒德说，此次活动的主旨是“健康儿童-蒙古的未来”。18岁之前的少年儿童占蒙古国总人口的36%，是蒙古国未来发展的巨大资源。政府和家长应共同努力，做好他们的疾病治疗和预防工作，让他们在健康的环境中生活和接受教育。

　　蒙古国卫生部部长呼尔勒巴特尔介绍说，蒙古国政府决定拨款180亿图格里克(1美元约合1330图格里克)开展此次活动，活动第一阶段从今日起到5月30日，第二阶段从6月1日至12月30日。

　　(来源:新华网)

蒙英互译

“ЭРЛ Х┄ЭД” АЯНД 18 ХРТЭЛХ НАСНЫ Б┄ Х┄ЭД ХАМРАГДАНА

Монгол Улсын Ернхий сайд С.Батболдын санаачилсан “Эрл ххэд” аян 2012 оны 03 дугаар сарын 19-ний др орон даяар эхэллээ. Нийслэл хотод энэ арга хэмжээний нээлт Соёлын тв ргнд болж гйцэтгэх засаглалын тэргнээс гадна Эрл мэндийн яам, сургууль, эцэг, эхчд, ххдийн тллл оролцсон байна. 18 хртэлх насны бх ххдийг дотор, амны хндий, чих, хамар хоолой, ндний ернхий злэгт хамруулж, бие бялдрын хгжлийг нэлж, эрл болгох, ххдийн эрл мэндийн тухай мэдээллийн сан бий болгон, эрл мэндийн байгууллагуудын бртгэлийг сайжруулах нь “Эрл ххэд-Монголын ирээдй” аяны гол зорилго юм.

Манай улсын нийт хн амын 36 хувийг 18 хртэлх насны ххэд буюу хн амын гуравны нэгээс ил хувийг 18 хртэлх насныхан эзэлдэг. Энэ нь манай орны ирээдй дрг, гэгээлэг, хгжлийн асар их нц, боломж байгааг харуулсан хэрэг гэж Ернхий сайд С.Батболд зэж байна. Гэхдээ улс орны ирээдй болсон ххэд, багачууд эрл байх нь амжилтад хрэх ндэс хэмээн гйцэтгэх засаглалын тэргн зэж “Эрл ххэд” аяныг санаачилж, Удирдах хороог нь р ахлан ажиллаж байгаа юм.

Аяны нээлтэд Монгол Улсын Ернхий сайд С.Батболд хэлэхдээ ххдийн вчллийг арилгах, вчллс урьдчилан сэргийлэхээс гадна эрл орчинд сурч боловсрох, амьдрахад тр, засгаас эхлээд эцэг, эхчд бгд хамтран зтгэх ёстойг тэмдэглэв. Мн эрл мэндийг дэмжигч цэцэрлэг, сургууль, хамт олон болоход идэвхтэй оролцож, ххдийн тл хн бр За гэж хэлэхийг Засгийн газрын тэргний хувьд уриаллаа. мн нь манай улс “Эрл монгол хн” хтлбр хэрэгжлсэн ч нд ххэд, залуус хамрагдаагй юм. Статистикийн тоо баримтаас харвал 10 мянган ххдэд ногдох вчлл нялхсын хувьд 48,5, 1-4 хртэлх насанд 72,3, 5-15 насанд 126,7, 16-19 насанд 66,8 хувьтай байна.

Ххдд ихэвчлэн амьсгал, хоол боловсруулах болон шээс, бэлгийн тогтолцооны вчин тусдаг бол нгрсн жил эрл мэндээр цэргийн албанд тэнцээгй залуусын дунд дотор, ндний эмгэг, чих, хамар хоолой, жин, ндрийн алдагдал, мэдрэлийн вчин зонхилжээ. Эрл мэндийн сайд Н.Хрэлбаатарын хэлснээс звэл манай улсын насанд хрсэн, архаг вчтэй хмсийн 60 хувь нь ххэд насандаа вчилж, энэ нь олон жилийн дараа бусад вчний суурь болж архагшдаг байна. Иймээс аяны хрээнд 18 хртэлх насны бх ххдийг ернхий злэгт хамруулж, вчтэй бол эмчлэх нь ирээдйдээ хийж байгаа том хрнг оруулалт гэж салбарын сайд хэллээ.

47 жил ххдийн эрл мэндийн тл зтгэсэн Монгол Улсын Ардын эмч, Хний гавьяат эмч, Анагаах ухааны доктор, профессор Д.Малчинх “Эрл ххэд” аяны нээлтийн арга хэмжээний хндэт зочин байлаа. Тэрээр энэ аяныг маш их талархан хлээн авч байгаагаа илэрхийлээд 18 хртэлх насны бх ххдийг злэгт хамруулж, вчтэйг нь эмчлэх гэж байгаа нь ирээдйн насанд хрэгсдийн эрл мэндэд анхаарч байна гэсэн г гэлээ. Мн эцэг, эхчд ххддээ, багш, сурган хмжлэгчид сурагчдаа злэгт хамруулахаас гадна рийнх хэдэн мянган шавь болох эмч, эмнэлгийн ажилтнуудыг энэ аянд идэвхтэй оролцож, хариуцлагатай хандахыг захиж байлаа.

Ххдийн хичээл, сурлагын амжилт эрл мэндийн байдлаас нь шалтгаалан харилцан адилгй байдаг. рр хэлбэл эрл ххэд ил сайн суралцдаг гэж 17 жил бага ангийн багшаар ажиллаж байгаа, нийслэлийн 13 дугаар сургуулийн багш Ж.Одгэрэл ззж байна. Тус сургуульд суралцаж байгаа ххддийн дунд чих, хамар хоолой, дотор, амны хндийн вчлл багагй. рхийн эмнэлэгт хандая гэхэд нарийн мэргэжлийн эмч байдаггй, хувийн эмнэлэг тлбр ндр гээд хндрэл цнгй гардаг. Энэ бх асуудлыг аяны хрээнд шийдэх гэж байгаад тэрээр талархаад “Эрл ххэд” аянд идэвхтэй оролцож сурагчдаа хамруулахыг багш, сурган хмжлэгч нартаа уриаллаа.

970 гаруй мянган ххдийн эрл мэндэд Монгол Улсын Засгийн газар онцгойлон анхаарч аян зохион байгуулж байгаад Биеийн тамирын сургалттай сургуулийн 10 дугаар ангийн сурагч Б.Дэмбэрэлдагва талархаж байгаагаа илэрхийлэв. Тэрээр эрл байхын тулд зв зохистой хооллож, хичээл, амралтаа зохицуулан, биеийн тамир, спортоор хичээллэж байхыг е тэнгийнхэн болон д нартаа уриаллаа. “Эрл ххэд” аяны хрээнд зарцуулагдах 18 тэрбум тгргийг Засгийн газар шийдвэрлэж, злэгт хамрагдах ххдийнх нь тоогоор аймаг, дргийн нэгдсэн эмнэлэгт шилжлээд байна.

Аяныг бодит р днд хргэж, 18 хртэлх насны ххддээ эрл бие бялдартай болгоход Засгийн газар, эрл мэнд, боловсрол гээд бх шатны трийн байгууллагын хчин зтгэлээс гадна трийн бус байгууллага, аж ахуйн нэгж, иргэд, ялангуяа эцэг, эхчдийн оролцоо хамгаас чухал юм. “Эрл ххэд” аяны эхний шатыг 5 дугаар сарын 30 хртэл, хоёрдугаар шатыг 6 дугаар сарын 1-нээс 12 дугаар сарын 30 хртэл явуулна。

蒙英互译

Мал срэг, эд хрнг, машин техник, хашаа байшиндаа анхаарал тавьж, тоолж, бртгэлжлдэг манай улсад ндрс нэгэн р нг бхий, чухал арга хэмжээ бодитоор эхэллээ. Монгол Улсын Ернхий сайд, Монгол ардын намын дарга  С.Батболдын санаачилсан 18 хртлэх насны бх ххдийг эрл мэндийн злэгт  хамруулах, эрл чийрэг сглн бие бялдартай болгоход чиглэгдсэн ажил ндр улс орон даяар “Эрл ххэд-Монголын ирээдй” уриатайгаар эхэлж байна. Аав, ээжийн нандин эрдэнэ, улс орны ирээдй болсон бяцхан рсийнхээ эрл мэндэд анхаарах чухал ажлаа Монголын тр 1990-ээд оноос хойш таг мартсан гэж хэлж болно. Эмч нар ч нийг ндр хлээн звшрн ярьж, “Эрл ххэд” аяныг хоёр гараа ргн талархан хлээн авч байна.

”Эрл монгол хн” хэмээсэн хтлбр хэдэн жилийн мн хэрэгжсэн ч нд ххдд хамрагдаагй. Тиймээс Ернхий сайд С.Батболд ирээдй хойчийнхоо тл цагаа олсон буянтай ажлыг эхллж байгаад талархаж байгаагаа Ардын эмч, Хний гавьяат эмч, ххдийн звлх эмч Д.Малчинх илэрхийлээд Монголын мянга мянган ххдийн эрл мэндийн тлх энэх ажилд хичээнгйлэн зтгэж, хтлбрийн гадна нэг ч ххэд лдээлгй хамруулахын тл ажиллах болно гэдгээ хэлж байлаа.

Монгол Улсын Ернхий сайд С.Батболд санаачилсан ажил нь бодит амьдрал дээр хэрхэн бууж, ажил хэрэг болж байгаатай танилцахаар хмсийн нэрлэж заншсанаар Эх, нялхсын эрдэм шинжилгээний тв буюу Эх ххдийн эрл мэндийн ндэсний тв болон “Вербист” асрамжийн твр очлоо. Эх ххдийн эрл мэндийн ндэсний твд Ернхий сайдыг очиход Нийслэлийн 28 дугаар сургуулийн ххдд злэг оношилгоонд хамрагдаж байлаа.

Ернхий сайд эхлээд ндний эмчийн ргр орлоо. глнс хойш 60-аад ххэд злэгт хамрагдсанаас 10 гаруй нь  харааны доголдолтой, ндний шил зх шаардлагатай. Гэсэн ч эдгээр ххэд ийм злэгт орж хараагаа нягтлуулж байгаагйгээс бгд шил здэггй, хараа муутай гэдгээ ч мэдэхгй байна гэж эмч хэллээ.

Мн ернхий злэг хийж байгаа эмч ххддийн слт бойжилт хэвийн байгаа ч хдлгний дутагдалтай байгаа талаар Ернхий сайдад хэллээ. Эдгээр нь ххдд маань зурагт их здэг, компьютерийн ард удаан хугацаагаар суудаг, спортоор хичээллэхгй байгаатай холбоотой. Тиймээс ернхий боловсролын сургууль брийг спорт заалтай болгох ажлыг яаравчлах ргийг БСШУ-ы сайд Ё.Отгонбаярт гл. Ернхий сайдыг очиход “Вербист” асрамжийн газрын 50 ххэд злэг оношилгоондоо ид хамрагдаж байлаа.

Эдгээр ххдийн дунд трчийн адил хоолойн вчлл элбэг байсан ч харааны доголдолтой нэг ч ххэд байсангй. Мн аав ээжийнхээ асрамжид байдаг ххддтэй харьцуулахад биеийн слт, хгжлр арай ил байна гэсэн дгнэлтийг эмч нар хийжээ. Энэ нь ххдд тогтсон цагт чанартай, тэжээллэг хооллодогоос гадна биеийн тамирын дасгал хдлгн хийдэг, зурагт, компьютер шагайж удаан хугацаагаар суудаггйтэй нь холбоотой гэж эмч нар тайлбарлаж байлаа.Монгол Улсын Ернхий сайд эмч, багш нартай уулзаж, ярилцахдаа “нэт эрдэнэ болсон ххдддээ анхаарал тавих нь тр засгийн рэг. Ххддийн эрл мэндэд гагцх ээж, аавууд анхаарал тавих бус тр засаг оролцож, манлайлал злье гэсэн юм. “Эрл ххэд” аяны р днд мэдээллийн нэгдсэн сан бий болно. Ххддийн маань биеийн хгжил, эрл мэнд нь ямар байна гэхчлэн гол мэдээллийг бий болох злэг оношилгоог хийж байна. ний днд бид юунд анхаарах, ямар эмчилгээ, сургалт, урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ явуулах вэ гэдгээ цогцоор нь тодорхойлно. Хн ам, тэр дундаа ххдийн эрл мэндийн талаар явуулах бодлого харагдах учиртайг хэлж байлаа.Энэ еэр нэгэн сэтглч Ернхий сайдаас “Та таван ххэдтэй, нр блийн эзэн. Ххддийнхээ эрл мэндэд хэрхэн анхаардаг вэ” гэж сонирхоход Ернхий сайд С.Батболд “Ажилдаа дарагдаад ххддийнхээ эрл мэндэд цаг зав гаргаж чаддаггй аав ээжд олон. Хариуцлагатай сайн аав, ээжд ч бий гэж хэлээд “Эрл ххэд” аянд багш, сурган хмжлэгчид,  эцэг эхчдийг идэвхтэй оролцохыг уриаллаа